BOŞANMA DAVALARI VE AVUKATIN ROLÜ - Lale Incesu

Bu gün size boşanma konusunda bilgi vermeye çalışacağım. Boşanmanın 2 türü bulunmaktadır. Birincisi anlaşmalı boşanma diğeri ise çekişmeli boşanmadır.

Anlaşmalı boşanma, eşlerin evliliklerini sona erdirmeye karar verdikleri ve boşanma sürecinde anlaşmaya vardıkları bir durumdur. Bu tür bir boşanmada, eşler arasında, çocukla kişisel ilişki, mal paylaşımı, velayet, nafaka gibi konularda anlaşma sağlanır ve bu anlaşma, tarafların imzaladığı bir protokolle  mahkemeye sunulur. Eşler, genellikle anlaşmalı boşanma sürecinde daha az stres yaşarlar ve mahkeme kararı beklemek zorunda kalmazlar çünkü kendileri arasında anlaşmışlardır.

Bu süreç, çekişmeli boşanmaya kıyasla daha hızlı ve daha düşük maliyetlidir. Ancak, her iki tarafın  tüm konularda uzlaşması gerektiği için, bazen belirli konularda uzlaşma sağlamak zor olabilir. 

İkincisi çekişmeli boşanmadır. Çekişmeli boşanma, eşlerin evliliklerini sona erdirmek için anlaşmaya varamadıkları ve mahkeme kararıyla çözülmesi gereken bir durumdur. Bu tür bir boşanmada, eşler arasında anlaşmazlık olduğu için mahkemeye başvurulur ve mahkeme, çeşitli konularda (mal paylaşımı, velayet, nafaka vb.) karar vermek zorundadır.

Çekişmeli boşanma süreci genellikle daha karmaşıktır ve uygulamada uzun yıllar sürmektedir. Her iki tarafın da kendi taleplerini ve haklarını savunmak için bir avukatla hareket etmesi önemlidir. Mahkeme, delilleri inceler, tarafları dinler ve sonunda bir karar verir.

Uygulamada en sık karşılaşılan çekişmeli boşanma sebebi, ’Aile birliğinin temelinden Sarsılması’ nedenine bağlı boşanmadır.

"Aile birliğinin temelinden sarsılması", Türk Medeni Kanunu'nda (TMK) boşanma sebeplerinden biri olarak belirtilen bir kavramdır. TMK'ya göre, evlilik birliğinin temelinden sarsılması, eşler arasındaki ilişkinin boşanma nedeniyle devam ettirilmesinin mümkün olamayacak derecede zedelendiği durumu ifade eder.

Bu kavram, evlilik birliğinin sürdürülmesini imkânsız veya dayanılmaz kılacak ciddi bir sorunun varlığını belirtir. Örneğin, aldatma, fiziksel, psikolojik, ekonomik ve sosyal şiddet, sürekli anlaşmazlıklar, aile içi huzursuzluk gibi durumlar aile birliğinin temelinden sarsılmasına örnek olarak gösterilebilir.

Aile birliğinin temelinden sarsılması, boşanma davası açmak için yeterli bir sebep olarak kabul edilir. Mahkeme, bu tür bir durumu değerlendirirken eşlerin ifadelerini, tanık beyanlarını, delilleri ve diğer önemli faktörleri dikkate alır. Eğer mahkeme, aile birliğinin temelinden sarsıldığına karar verirse, boşanma kararı verir.

Çekişmeli boşanma davasında davayı açan eşin daha az kusurlu veya kusurların eşit olması gerekir. Delillerle davacının kusurunun daha fazla olduğunun anlaşılması durumunda, ÖRN: Davacı eşini aldatmış, davalı ise hakaret etmişse, boşanma davası reddedilebilir. Boşanma davası reddi kararının kesinleşmesinden 3 sene sonra, tarafların bir araya gelmemesi halinde, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Yeni Türk medeni Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra, uzun yıllar tarafların boşanamamasının önüne geçilmiştir.

Diğer çekişmeli boşanma sebepleri:

• Zina(Aldatma) Nedeniyle Boşanma Davası

• Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası

• Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası

Terk Nedeniyle Boşanma Davası Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası olarak sayılabilir.

Özellikle çekişmeli boşanma davalarında ispat çok önemli olup, ispata yarayan delilleri aşağıdaki gibi sayabiliriz.

1. Tanık İfadeleri: Taraflar veya davanın diğer ilgili kişileri, mahkemede ifade vererek yaşanan olayları ve ilişkinin durumunu anlatabilirler.

2. Belgeler: Evlilik sözleşmesi, banka hesap özeti, iletişim kayıtları, e-postalar, mesajlar, whatsapp kayıtları, sosyal medya iletişimleri, evraklar ve diğer yazılı kanıtlar, boşanma davasında önemli deliller olabilir.

3. Uzman Raporları: Psikolog, sosyal hizmet uzmanı veya diğer uzmanlarca hazırlanan raporlar, çocukların velayeti, tarafların psikolojik durumu veya ilişki dinamikleri gibi konularda mahkemeye bilgi sağlayabilir.

4. Fotoğraf ve Videolar: Olayların kanıtlanmasına yardımcı olabilecek fotoğraf ve videolar, özellikle şiddet veya kötü muamele gibi iddiaların olduğu durumlarda önemli olabilir.İzinsiz alınan ses ve görüntüler hukuka aykırı delil sayılıp hükümde esas alınmaz.Ama Yargıtayın boşanma davalarında zaman zaman bu kuralı esnettiğini görüyoruz. Yargıtay’ın ani gelişen ve başka delil elde etme imkanı bulunmayan durumlarda izinsiz alınan ses kaydı ve videoları hüküme esas alabildiği görülmektedir.

5. Sözlü İfadeler: Tarafların mahkemede verdiği ifadeler, olayların doğruluğunu ve ilişkinin durumunu anlamak için dikkate alınır.

6. Uzman Tanıklar: Uzmanlık alanlarına göre mahkemede ifade verecek olan uzmanlar, örneğin psikiyatristler, psikologlar, çocuk uzmanları gibi, ilişki dinamikleri, çocukların refahı ve tarafların psikolojik durumu hakkında bilgi sağlayabilirler.

   
   

Boşanma davalarında uzman avukatlığın önemi büyüktür.  Uzman bir avukat hem çocukların velayeti konusunda, hem de tarafların medeni bir şekilde hukuki haklarından faydalanmalarını sağlamalı, gereksiz çatışmalardan kaçınmak sureti ile birey ve aileye öncelikle çocuklara (çocuğun üstün yararı ilkesi gereğince) zarar verecek davranış ve tutumlarda bulunmamak sureti ile profesyonel bir ikincil istismara sebep olmamalıdır. Tarafların boşanma esnasında çocukları kullanarak başta ebeveyn yabancılaştırması olmak üzere pek çok adeta karşı taraftan intikam almaya yönelik davranışlar sergilemesi sık görülmektedir. Bu konuda barolar gerekli eğitimleri vererek aile hukuku avukatlarının etkili iletişim, sorun çözme becerilerinin arttırmalarını sağlamalıdır.

Boşanma iyi yönetildiği takdirde bir son değil başlangıçtır.